Wladimir Wladimirowicz Mussolini? - Marcel H. Van Herpen, "Wojny Putina"

Marcel H. Van Herpen to analityk, pracujący na co dzień w raczej przychylnym wobec Putina Paryżu. To może dziwić, gdyż jego książka nijak do paryskiego klimatu wobec prezydenta Rosji nie pasuje. Van Herpen, badając i analizując aktywność Putina od kilkunastu lat dochodzi do wniosków kompletnie odmiennych, niż wielu jego kolegów. Dochodzi mianowicie do wniosku, że Putin od dawna planował nie tylko kształt swojego autorytarno-faszystowskiego reżimu, ale także swoje wojny, które były świadomą częścią tego planu. I że nie nigdy nie miał szans zostać gołąbkiem pokoju, szczerym demokratą czy choćby technokratą, z którym każdy może się dogadać. Choć tak właśnie chciał go na siłę widzieć Zachód.

Autor ucieka od porównań Putina do Hitlera wykazując, że można tu porównać tylko pewne elementy taktyki, ale nie rzeczywistość i styl sprawowania władzy. Rosja nie jest jednak państwem totalitarnym. Van Herpen porównuje je jednak otwarcie do Włoch Mussoliniego wykazując wiele podobieństw obu reżimów. W przeciwieństwie do Niemiec Hitlera Włochy nazistowskie nie były, choć pozostawały faszystowskie. Putinowski miks komunizmu z wielkoruskim nacjonalizmem pasuje do tego porównania wręcz idealnie.

Najciekawsze w książce jest jednak to, że analizując kolejne wojny wywołane i prowadzone przez Putina Van Herpen dochodzi do wniosku (jeszcze przed aneksją Krymu!), że kolejną wojną po Czeczenii i Gruzji musi być wojna z Ukrainą. Analiza poprzednich wojen wodza współczesnych Rosjan pozwala autorowi stwierdzić, że w żadnej z nich, w żadnym z jego działań nie ma przypadku. Obie te wojny są też w istocie powiązane z trzecią – wewnętrzną wojną z opozycją w Rosji, oraz czwartą – tą na Ukrainie.

Van Herpen wyjaśnia jak logiczne i spójne są plany i strategie rosyjskiego prezydenta, któremu rzadko zdarza się działać naprawdę spontanicznie. Ten plan, dla wielu Polaków, Ukraińców, a nawet części Rosjan jest dość oczywisty – przywrócić imperium, które będzie wspomnianym miksem carskiej Rosji, komunistycznego ZSRR.
Sam Van Herpen przyznaje, że krajach „starej Unii” niezbyt wielu analityków patrzy na Rosję tak jak on. Szkoda, bo gdy mówimy o potencjalnym zagrożeniu widzenie świata w czarnych barwach było zawsze bezpieczniejsze niż różowe okulary.
MS
Marcel H. Van Herpen, "Wojny Putina", Prószyński i S-ka, 2014